از تاریخ 15 اردیبهشت سال جارى اجراى
طرح بزرگ تحول در حوزه سلامت در دولت
تدبیر و امید رقم خورد که هدف اصلى از اجراى
آن کاهش هزینه هاى درمانى و پرداخت از جیب
مردم در بیمارستان هاى دولتى است. اجراى
این طرح در 557 بیمارستان دولتى آغاز شده
است. برخى بر این اعتقادند که اجراى کامل
این طرح با مشکلات فراوانى همراه خواهد بود.
از آنجایى که هر طرحى به موازات مفید بودن
آن با چالش هاى بسیارى روبرو است، همچنین
نظر به اینکه جامعه پزشکى، پرستارى و کادر
اجرایى بیمارستانى نقش کلیدى در اجراى این
طرح دارند در این نوشتار سعى بر آن است تا
درخصوص نقش مددکاران اجتماعى که با
نام مددکار بهداشت و درمان در مراکز درمانى
فعالیت مى کنند، اطلاعاتى مفید ارائه و مواردى
که غفلت و به نظر نگارنده و به نوعى ضعف
بدنه کار شناسى وزارتخانه متبوع محسوب
مى شود، متذکر شود. شاید در برنامه ریزى هاى
آینده مدنظر قرار گیرد. در توضیح ضعف
کار شناسى ذکر این نکته ضرورى است که در
دستورالعمل مربوط به طرح تحول به صراحت از
نقش مددکاران اجتماعى نام برده شده و مراحل
و فرایند کارى طرح مذکور با ذکر واحدهاى
مختلف درگیر در بیمارستان ها توضیح داده شده
است. در چنین شرایطى، دستورالعمل مربوطه در
حوزه وظایف و نقش مددکاران داراى ابهامات
کار شناسى متعددى است که این ابهامات نیز
نیاز به بحث طولانى ترى دارد که در این نوشتار
نمى گنجد.
نکته اصلى این است که ضعف هایى که پیش
ازاجراى طرح نسبت به آن هشدارداده مى شد
درحال نمایان شدن است. بعد از اجرایى شدن
این طرح، بیمارستان ها با افزایش بارکارى
ودر نهایت با کمبودنیروى انسانى مواجه شده اند.
لیست انتظار در بیمارستان ها افزایش یافته است.
براى برخى بیمارى هاى خاص پرهزینه از جمله
پیوند مغز استخوان در طرح تحول دستورالعملى
در نظر گرفته نشده است. برخى از خدماتى که
در گذشته به صورت سرپایى انجام مى شد به
صورت بسترى ارائه مى شود. به این مشکلات
مى توان، تردید در خصوص پایدار بودن منابع
مالى طرح تحول سلامت و همچنین افزایش
تعرفه ها و ابلاغ کتاب ارزش گذارى که آن هم
تبعات خاص خود را خواهد داشت، اضافه
نمود.
یکى از عرصه هاى اصلى تلاش براى
بهداشت روانى و بهداشت جسمى مردم،
مددکارى اجتماعى است که در مراکز زیر
مجموعه وزارت بهداشت مانند مراکز درمانى
و بیمارستان ها تحت عنوان مددکار بهداشت
و درمان فعالیت مى کنند.تمامى مددکاران
بهداشت و درمان شاغل در مراکز درمانى خود را
موظف مى دانند که در بحث هزینه هاى بیماران
ورود کنند و به نحو مقتضى شرایطى را فراهم
کنند که بیمار با رضایت خاطر و تحمل مشکلات
کمتر ترخیص شود. البته بسته به نوع بیمارى و
با توجه به دستورالعمل هاى وزارت بهداشت در
زمان هاى مختلف برخى بیمارستان ها و مراکز
درمانى تحت عنوان قطب درمان در خصوص
هزینه هاى درمانى قوانین خاص خود را دارند
و عملکرد متفاوتى دارند. توضیح فوق نشان
مى دهد که بحث کلى طرح تحول سلامت
که کاهش پرداختى مردم است در واقع همان
وظیفه همیشگى و مستمر مددکاران است، با
این تفاوت که مددکاران در حرفه خویش با
ابزارهاى مختلف از امکانات موجود حداکثر
استفاده را جهت تشخیص نیازمند از غیر
نیازمند میسر ساخته و تلاش مى کنند تا عدالت
اجتماعى را در حرفه خویش برقرار کنند، اما در
خصوص طرح تحول با وجود گذشت نزدیک
8 ماه از اجراى طرح تحول شاهد هستیم که
مبلغى که تحت عنوان یارانه سلامت قرار بود
به بیماران بسترى تعلق گیرد در صورت حساب
تمامى مراجعه کنندگان (چه افراد نیازمند و چه
غیرنیازمند)مى رود.
بنابراین همانطور که تعریف مذکور نشان
مى دهد مطلوب تر این است در زمان هاى خاص
به تمامى افراد جامعه تعلق گیرد البته منظور در
همه زمان ها نیست. بسیارى از مددکاران شاغل
در مراکز درمانى با توجه به نوع کار و ارتباطاتى
که با تیم درمان دارند از انواع و اقسام بیمارى ها
و مسایل و مشکلاتى که این بیماران با آن درگیر
هستند، اطلاع دارند و مى توانند پیشنهادات
ارزنده اى جهت توزیع مطلوب منابع مالى طرح
به این اقشار ارائه دهند. در زمینه منابع مالى
مربوط به طرح تحول نیز مطلوب تر این است
که همانند سایر قوانین مانند قانون بند ب تبصره
15 بیماران سرطانى و… که این منابع را با کمک
مددکاران در میان بیماران صعب العلاج به نحو
مطلوب توزیع مى کنند این منابع را نیز مى توان
با کمک مددکاران اجتماعى به افراد نیازمند و
بیماران صعب العلاج و مزمن که گا هى ناشناخته
نیز هستند و هزینه هاى گزاف مادى و معنوى
بسیارى را متحمل مى شوند، پرداخت کرد
و بخش عمده منابع مالى بدین ترتیب توزیع
مناسب شود و به برقرارى عدالت اجتماعى در
سلامت کمک شایانى گردد.
با توجه به مطالب فوق پیشنهاد مى شود در
دستورالعمل ابتدایى طرح تجدید نظرى صورت
گیرد و در تهیه دستورالعمل جدید از بدنه
اجرایى مراکز درمانى على الخصوص مددکاران
اجتماعى که ملموس تر از سایرین درگیر بوده و
مشکلات بیماران را از نزدیک نظاره گر هستند و
همچنین از شرایط بیماران نیازمند و غیر نیازمند
نیز مطلع هستند، نظرخواهى گردد.
مددکاران اجتماعى کجاى طرح تحول نظام سلامت جاى دارند..؟
صلاح الدین صالح
مددکار اجتماعى بیمارستان شریعتى تهران
با سلام حرف شما درست است زمانی که کتابچه ارزشیابی را به بیمارستان ها دادند نامی از مددکاران نیست جالب شرح وظائفی مددکاری بهداشت ودرمان دارد ده ایتم از پرستاری بیشتر است ودر عمل هم کار مددکار بسیار زیاداست انوقت در کتابچه به اسم دفتر پرستاری ومدارک پزشکی نوشته شده است متاسفانه ستاد مددکاری هم باهمه ی اطلاعی که داده شد کاری نکرد البته این در ذراز مدت به ضرر بهداشت ودرمان است کسانی دربهداشت این مهارت وتجربه را نداشتند تاازاین نیرو به نفع بهداشت وسلامت بهره ببرند.
وقتی وزارت محترم بهداشت هنوز شرح وظایف مدون قابل استنادی برای حرفه ی مددکاری اجتماعی در مراکز درمانی ارائه نداده است و نیز حامی اصول مددکاری اجتماعی و این حرفه نیست بحث درباره ی نقط ضعف و … کمی بیهوده به نظر می رسد.
قابل توجه همکاران در ستاد مددکاری در طرح تحول سلامت تشخیص نیازمند رابر عهده مددکار گذاشته اند که انهم اجرا نمشود مدیران تخفیف میدهند یا مددکار فرم نیازمند ی را پر میکند مدیر مقدار تخفیف را تعین میکند ودر هر دو صورت مدیر تخفیف میئدهد ومددکار فرم نیازمندی را در سایت وارد میکند حال این مرحله تشخیص وشناخت فرایندی علمی است یانه شما تشخیص دهید . سایر وظائف مددکاری ومداخلات روانی اجتماعی در بیماران بااسیب های مختلف چگونه برخورد میشود بماند.
با سلام
احتراما اینجانب تنها د ارنده دکتری تخصصی مددکاری اجتماعی در جنوب کشور میباشم الان من در شهر شیراز مشغول دست فروشی هستم، لابد فکر میکنید بنده نخواسته ام کار کنم نه اینطور نیست رفتم برای کار اما باید بدانید که تنگ نظری بیداد میکند، الان در حال ترجمه و تالیف کتابهای در حوزه مددکاری هستم بعضی ها را به اتمام رسانده ام و برخی را طی دو سال اینده به اتمام خواهم رساند ، خدا شاهد است سرفصل برخی از کتابها را به مسئول مددکاری یکی از ادارات که دارای لیسانس بهداشت محیط میباشد و الان هم در دانشگاه دروس مددکاری را تدریس میکند نشان دادم ، پشیمان شدم بعد شما بفرماید من متخصص چه جایگاهاهی در حوزه سلامت میتوتنم داشته باشم. در ضمن فهرست کتابهای که برای اولین بار در ایران اقدام به تالیف نموده ام برای شما میگذارم .شامل
۱- مددکاری اجتماعی با معلولین
۲- محتوا و روش کار پزشکی و اجتماعی
۳- تکنیکهای مددکاری اجتماعی با گروه های مختلف
۴- مددکاری اجتماعی با کودکان سرطانی و خانواده انان
۵- مددکاری اجتماعی با جوانان
۶- مددکاری اجتماعی با سالمندان
۷- روانشناسی مددکاری اجتماعی
۸-مددکاری اجتماعی با خانواده
۹- اساس روانشناسی و مشاوره خانواده
۱۰- تئوری و روش های مددکاری اجتماعی
۱۱- مددکاری اجتماعی با افراد بی خانمان
۱۲- مددکاری اجتماعی با معتادین به مواد مخدر و الکل
۱۳مددکاری اجتماعی با زندانیان
۱۴- مددکاری اجتماعی با مهاجرین
۱۵مددکاری اجتماعی با بیماران روانی
۱۶- مددکاری اجتماعی با دانش اموزان
۱۷- مددکاری اجتماعی با افراد بیکار
۱۸-تعلیم و تربیت اجتماعی
خواندگان گرامی برای نمونه یک کتاب در دست تالیف دارم بنام محتوا و روش کار پزشکی و اجتماعی که برای اولین بار در ایران در حال تالیف میباشد و برای اینکه بدانید که این کتاب از چه کار امدی بالای برای حوزه سلامت برخوردار است متاسفانه مسئول مددکاری بخش سلامت استان که یک لیسانس بهداشت محیط است اصلا میگوید این کتاب بدرد بخش سلامت نمی خورد، خواهشمند است شما خودتان قضاوت و صدای مظلومیت یک مددکار را به گوش مسئولین برسانید. قدر مسلم با توجه به اینکه بیش از ۵۰ درصد بیمارهای جسمی ، روحی و احساسی جامه امروز ایران ریشه در عوامل اجتماعی دارد تا چنین افرادی در راس مددکاری حوزه سلامت قرار دارند باید بدانیم در اینده ۷۰ درصد مردم ایران بد پیر شدن را تجربه خواهند نمود و امنیت جامعه مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت
فهرست مطالب
Lمقدمه………………………………………………………………..
بخش ۱-جنبه های اجتماعی و پزشکی مددکاری اجتماعی……
موضوع ۱: کار اجتماعی و پزشکی به عنوان یک نوع فعالیت حرفه ای
موضوع ۲- جهات فعالیت نهادهای حفاظت و پایش پزشکی و اجتماعی
موضوع ۳-الگوی اساسی کار اجتماعی و پزشکی. مقوله حقوق فردی شهروندان درحوزه سلامت
بخش ۲ – معاینات پزشکی-اجتماعی و بازتوانی..
موضوع۱- معاینات پزشکی اجتماعی..
موضوع۲- بازتوانی پزشکی و اجتماعی..
بخش ۳-فناوری کار اجتماعی و پزشکی.
موضوع۱- محتوا و روش کار اجتماعی و پزشکی در موسسات بهداشتی و درمانی..
موضوع۲- کار اجتماعی و پزشکی در برنامه های تنظیم خانواده..
موضوع ۳- کار اجتماعی و پزشکی در انکولوژی.
موضوع ۴- کار اجتماعی – پزشکی با کودکان مبتلا به سرطان..
موضوع۵-کار اجتماعی پزشکی در بیماری سل.
موضوع۶- کار اجتماعی پزشکی در اعتیاد.
موضوع۷-کار اجتماعی پزشکی با بیماران تروما..
موضوع۸- کار اجتماعی و پزشکی با بیمار روانی و خانواده هایشان.
موضوع۹- کار اجتماعی پزشکی با کودکان مبتلا به فلج مغزی.
موضوع۱۰-کار اجتماعی پزشکی با افراد معلول.
موضوع۱۱- فن آوری اجتماعی و پزشکی ارائه کمک به کودکان معلول.
موضوع۱۲- کار اجتماعی پزشکی در سیستم زندان..
موضوع۱۳- کار اجتماعی پزشکی با دانش آموزان و دانشجویان جوانان.
موضوع۱۴- کار اجتماعی پزشکی با “خانواده گروه های اجتماعی معرض خطر “.
موضوع۱۵- مشکلات اجتماعی و پزشکی مرتبط با مرگ و کشتن از سر ترحم.
موضوع۱۶- سازمان و محتوای کار اجتماعی و پزشکی در خارج از کشور
مقدمه
امروزه افزایش مشکلات اجتماعی و افزایش تصاعدی بیماریها ضرورت تدوین برنامه ها و راهکارهای مناسب در جهت حل مشکلات پزشکی و اجتماعی را با رویکردی نوین با هدف ارتقای سلامت دو چندان نموده است. از اینرو ایجاد فرمها و روش های کمک های اجتماعی جدید برای ذی نفعان، که خدمات اجتماعی جامعی به بیمارران و غیره ارائه و همچنین به حل و فصل مشکلات اجتماعی در حوزه سلامت بپردازد، توسعه کار اجتماعی و پزشکی کارامد را میطلبد، که طی سالهای گذشته در دستور کار وزارت بهداشت و دمان قرار گرفته است.
با توجه به مشکلات مالی، قدر مسلم سیستم بهداشت عمومی قادر نیست به طور کامل عملکردهای را که قبلا به مراجعین انجام میداده را عملی نماید . چرا که در چنین شرایطی، حفظ زندگی و سلامت مشتریان نه تنها یک مشکل پزشکی ، بلکه به یک مشکل اجتماعی تبدیل شده است است. از این رو همکاری بین پزشکی و خدمات اجتماعی در قالب کار اجتماعی پزشکی یک ضرورت است.
کتاب “محتوا و روش کار اجتماعی و پزشکی” ترکیبی از دانش خاص برای آماده سازی دانشجویان ” مددکاری اجتماعی در حوزه سلامت میباشد .
مطالب کتاب بگونه ای طراحی شده است که مطابق با استاندارد آموزشی است و با هدف:
-تسلط دانشجویان بر فن آوری کار اجتماعی پزشکی در مراقبت های بهداشتی و موسسات غیر پزشکی.
-مطالعه و مهارت استفاده از مستندات حقوقی، کار تخصصی قانونمند در مددکاری اجتماعی در مراقبت های بهداشتی
-شفاف سازی وظایف دانشجویان در چارچوب کار اجتماعی و پزشکی
هدف کتاب : درک نظری از اصول کار اجتماعی و پزشکی و چارچوب روشهای آن؛و افرایش دانش مورد نیاز محتوای و روش فن آوری آموزش دانشجویان به کار بردن دانش در پژوهش و عملکرد شان میباشد