ماجرای محاکمه غیابی جوانی که متهم به قتل شده از این منظر قابل بررسی است که نه قاتل و نه مقتول هیچ شناختی از یکدیگر نداشتند و در واقع هر دو به حمایت از دو دوست خود که رقیب عشقی محسوب می‌شدند وارد نزاعی مرگبار شدند.
در انتقال آموزه‌های تجربی و مبادله تجارب اجتماعی بعد از والدین و مربیان و آموزگاران، همسالان و دوستان یکی از اصلی‌ترین الگوهای رفتاری در مسیر رشد و تربیت افراد هستند تا آنجا که به‌نظر رفتارشناسان، جوانان در سنین بلوغ و حتی بعد از آن تاثیرات بیشتری از دوستان و همسالان می‌پذیرند و والدین فاقد این آثار هستند. در مبادلات تجربی همسوسازی، همذات‌پنداری و الگوبرداری‌های رفتاری در محورها و نمادهای مثبت روانی موثر و مفید هستند. اما نوجوانان و جوانان در جذب رفتارهای منفی مستعدتر و قوی‌تر هستند. در پرونده حاضر، قتل توسط دوستان و همسالانی که هوادار و دوست طرفین اصلی ماجرا محسوب می‌شوند، اتفاق افتاده است.
از نگاه آسیب‌شناسی اجتماعی معمولا نوجوانان و جوانان در کنار دوستان و همسالان احساس قدرت بیشتری می‌کنند و ممکن است دست به کارهایی بزنند که در شرایط عادی بروز و ارتکاب آنها غیرممکن است. در کنار این واقعیت علمی باید به این نکته احتمالی توجه کرد که افزایش بزهکاری در میان نوجوانان و جوانان در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته. حمل سلاح سرد و کاربرد آن در سنین 14 تا 18 سالگی دارای آمار هشداردهنده است و ارتکاب قتل‌های لحظه‌ای به خاطر ضعف تربیت خانوادگی، پایین‌بودن آستانه تحمل، کمرنگ‌بودن مهارت اجتماعی در مدیریت و کنترل احساسات و هیجانات رفتاری از بیشترین بسترهای بروز بزهکاری است. در کنار این مسایل، برقراری ارتباط با جنس مخالف و ابراز تعصب و هواداری از آنها یکی از ویژگی‌های عشق‌های زودگذر و خطرناک این طیف سنی است. علاوه بر آن معمولا در هنگام ارتکاب جرم، دخالت هواداران و همسالان در اختلافات آنها به‌صورت یک عرف اجتماعی، ضربه‌ای به جوانان و نوجوانان است. در قتل یادشده نیز تمام این مفاهیم را ملاحظه می‌کنیم.
دو نفر به هواخواهی دو رقیب عشقی به نزاع می‌پردازند و یکی دیگری را به قتل می‌رساند. در حالی که عوامل اصلی از همه حوادث دور مانده‌اند.
در نهایت باید گفت، عنایت ویژه خانواده‌ها و آموزش و پرورش به روابط دوستی بین نوجوانان و جوانان، آموزش مهارت‌های انتخاب همسال و دوست، مدیریت هیجان‌ها و کنترل خشم و خودداری از درگیری‌های فیزیکی اصلی‌ترین موارد پیشگیری و مقابله با حوادث مشابه است.
*رفتارشناس و استاد دانشگاه
خبرگزاری تابناک
