مسوولان اجرایی دولت آینده برای کاهش آسیب‌های اجتماعی، بایستی به امر شایسته‌سالاری و پاسخگو بودن مدیران تاکید داشته باشند و این دو اصل را مورد بی‌توجهی خود قرار ندهند.
گروه جامعه- این روز‌ها هرکدام از کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برای کسب رأی از سوی طرفداران خود حرف و سخن‌های بسیاری می‌زنند که اگر بر مسند ریاست بنشینند، چنین و چنان می‌کنند و شاید به حالت اغراق آمیز می‌خواهند تحولی بنیادین و اساسی در عرصه‌های مختلف کشور ایجاد کنند. پس از برگزاری انتخابات در نهایت فردی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب می‌شود، نباید از یاد ببرد که مشکلات و معضلات بسیاری در کشور آن هم در عرصه‌های مختلف وجود دارد که باید به دنبال راه حل اساسی باشد نه اینکه تنها حرف‌هایی از جنس شعار بزند و در آخر که محققان و پژوهشگران با نگاه آماری به فراز و فرود‌های طول سال می‌پردازند، هیچ اتفاق تازه و تحولی در کشور رخ نداده باشد.
به گزارش راه دانشجو؛ تغییر و تحول در حوزه‌های مختلف جامعه چون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… باید با نگاهی عالمانه و آگاهانه صورت گیرد. بنابراین کسی که خود را به عنوان رئیس جمهور مردمی معرفی می‌کند، باید با این رویکرد به حل موانع موجود و ارایه راه حل‌های کارآمد بپردازد.
مردم در زندگی روزمره خود با مباحث و مسایل مختلف اجتماعی رو به رو هستند و بعضا این مسایل تبدیل به دغدغه و آسیب‌های اجتماعی می‌شوند، با توجه به اینکه مشکلات و آسیب‌های اجتماعی به طور زنجیروار به یکدیگر وابسته هستند بنابراین درک و شناخت از مسایل اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که بعضا در تصمیم گیری‌های سیاسی تاثیرگذار است و چنانچه شناخت و تصمیم درستی درباره آن‌ها اتخاذ نشود منجر به تهدید اجتماعی و یا تهدید سیاسی می‌شود.
شناخت ریشه‌ای مسایل اجتماعی باید مورد توجه مسوولان و برنامه ریزان کشور قرار بگیرد، چرا که در صورت ارایه برنامه‌های پیشگیرانه، میزان بروز آسیب‌های اجتماعی در جامعه کنترل می‌شود. این واقعیت انکار ناپذیر بوده که جمعیت کشورمان جوان هستند و جوانی دوره پرشور و شکوهمند عمر آدمی و پر از هیجان و تجربیات جدید است.
ایران به عنوان جوان‌ترین کشور در دنیا به حساب می‌آید، به طوریکه بیش از ۲۰ درصد جمعیت این سرزمین پهناور در گروه سنی 15 تا 25 سال قرار دارند. جوانانی که سال‌هاست نگران آینده شغلی و تحصیلی‌شان هستند. هرچند این نگرانی اخیرا بیشتر شده به طوری که برخی از خانواده‌ها به دلیل مشکلات و دغدغه‌های زندگی و معیشتی ترجیح می‌دهند که فرزند کمتر و یا اصلا فرزندی نداشته باشند و این موضوع کار‌شناسان و مسوولان کشور را نگران کرده است که اگر چنین پیش برویم جمعیت کشورمان تا چند سال آینده سالمند می‌شود. با آن‌که جوانی دوران شادابی و طراوت زندگی است، اما متأسفانه شمار نه چندان اندکی از جوانان ایرانی درگیر مشکلات و آسیب‌های اجتماعی، اخلاقی و اختلالات روانی و رفتاری شده‌اند.
سوءمصرف مواد مخدر و الکل، برقراری دوستی‌های پنهانی و آسیب‌رسان با جنس مخالف، بالا رفتن میزان و سطح خشونت، روی آوردن به رفتارهای پرخطر جنسی و در نتیجه گسترش ویروس مرگبار ایدز، طلاق، کودک آزاری، کودکان کار و خیابانی، اعتیاد، افزایش سن ازدواج، بیکاری، فقر و فحشا، تجاوز و آزار و اذیت جنسی، اعتیاد به موبایل و رایانه، پوشش‌های نامناسب، دزدی و بسیاری دیگر از مسایلی که به عنوان آسیب‌های اجتماعی ایران شناخته شده‌اند، امروزه بسیاری از جوانان و خانواده‌های ایرانی را درگیر خود کرده است.
هرکدام از این عوامل یا به طور مستقیم و یا غیر مستقیم باعث به وجود آمدن آسیب‌ها و معضلات اجتماعی بسیاری در جامعه می‌شوند. لازم به ذکر است که آسیب دیگری که این روز‌ها آرام آرام در میان نوجوانان و جوانان این کشور نفوذ کرده و به طور زیر پوستی با نفوذ در لایه‌های زیرین جامعه اثرات مخرب خود را می‌گذارد، استفاده اعتیاد آور از موبایل، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های مستهجن ماهواره‌ای، فیلم‌های مبتذل و مستهجن است که در حقیقت همان جنگ نرمی است که آرام آرام در جامعه نفوذ می‌کند. بنابراین این عوامل عمده‌ترین آسیب‌هایی هستند که دردناکانه از آغاز نوجوانی شکل می‌گیرند و درون نوجوان و جوان را آشفته و امنیت اجتماع را متزلزل می‌سازند.
برای پیشگیری از آسیب و جرایم اجتماعی هر جامعه رویکرد متفاوتی اتخاذ می‌شود، رشد آسیب‌های اجتماعی در سال‌های اخیر هشدارهای بسیاری را از سوی جامعه‌شناسان، آسیب‌شناسان و مددکاران اجتماعی به همراه داشته است. بطوریکه جامعه‌شناسان معتقدند در صورت بی‌توجهی به ریشه و دلیل پیدایش و همچنین نحوه نادرست برخورد با معضلات اجتماعی، باید منتظر افزایش روزافزون این آسیب‌ها باشیم. مسئولان باید آسیب‌های اجتماعی را به صورت یک واقعیت اجتماعی ببینند نه صرفا از منظرهای نظامی، انتظامی، سیاسی و قضایی.
طبق گفته بسیاری از جامعه‌شناسان و آسیب‌شناسان بیکاری و اعتیاد، مادر بسیاری از مشکلات و آسیب‌های اجتماعی است، به گزارش مرکز آمار ایران بررسی نرخ بیکاری حاکی از آن است که ۱۲.۲ درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند، یعنی از مجموع ۲۴ میلیون و ۱۰۵ هزار جمعیت فعال کشور، ۲ میلیون و ۹۴۴ هزار و ۱۵۸ نفر بیکار هستند.
اگر می‌خواهیم گامی اساسی در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه ایرانی و اسلامی برداریم بایستی مسوولان با همکاری و همفکری هم گامی جدی در جهت ریشه کن کردن این معضلات اجتماعی که مهم‌ترین علت بروز آسیب‌های اجتماعی هستند، برداریم. طی این سال‌ها فعالیت‌هایی به منظور کنترل رشد آسیب‌های اجتماعی صورت گرفته که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد، هر چند که کافی نیستند. به عنوان مثال تصویب سیاست‌های کلی اجتماعی در مجمع تشخیص مصلحت نظام که ما تاکنون آن‌ها را نداشتیم. هرچند که این سیاست‌ها هنوز ابلاغ نشده اما گامی رو به جلو محسوب می‌شود.
راه‌اندازی نخستین سامانه بانک اطلاعات آسیب‌های اجتماعی نیز از دیگر این اقدامات بود. فرصت دیگری که به وجود آمد تدوین آیین‌نامه ساماندهی مراکز مشاوره موضوع ماده ۴۳ برنامه پنجم و ابلاغ آن توسط دولت است و همچنین مصوبه هیات وزیران درخصوص آیین‌نامه اورژانس اجتماعی، بطوریکه تا پیش از این در قالب تفاهم‌نامه بود و ممکن بود با جابجایی مسئولان، آن هم جابجا شود اما با تبدیل شدن به آیین‌نامه از تغییر در آن پیشگیری می‌شود و می‌توان به استمرار کار آن امیدوار بود.
بنابراین بسیاری از آسیب‌های اجتماعی که بصورت زنجیروار به هم گره خورده‌اند با همکاری و همفکری نهادهای اجرایی و فرهنگی حل شدنی و با اندک هزینه‌ای قابل مهار هستند.
دولت آینده نیز باید این مسایل را مد نظر داشته باشد و با عواملی که امنیت و آرامش خانواده را برهم می‌زند، مقابله کند چرا که توجه به خانواده امری ضروری است، زیرا هیچ یک از آسیب‌های اجتماعی خارج از تاثیر خانواده پدید نمی‌آید و هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند ادعای سلامت کند مگر اینکه از خانواده سالم و از شاخص‌های امید به زندگی برخوردار باشد.
مسوولان اجرایی دولت آینده برای کاهش آسیب‌های اجتماعی بایستی به امر شایسته سالاری و پاسخگو بودن مدیران تاکید داشته باشند و این دو اصل را مورد بی‌توجهی خود قرار ندهند. انتظار از مسوولان ذی ربط اینست که درباره حیطه وظایفشان پاسخگو باشند و توضیح بدهند چه کارهایی انجام داده و این کارها چقدر در پیشگیری آسیب‌ها تاثیرگذار بوده‌اند، برای مثال به منظور پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی چه میزان فرصت شغلی ایجاد کردند؟ چه برنامه‌هایی برای ازدواج آسان جوانان طرح ریزی کردند؟ و…. مسوولان باید درباره نحوه چگونگی اجرای این برنامه‌ها پاسخگو باشند تا تاثیراتش را در امر کاهش آسیب‌های اجتماعی نشان دهد.
