رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران به تبیین چالش‌های موجود در حوزه اجتماعی پرداخت و بر لزوم پررنگ تر شدن ابعاد مختلف امور اجتماعی در قانون برنامه ششم توسعه تاکید کرد.
دکتر سید حسن موسوی چلک در گفت‌وگو با خبرنگار «اجتماعی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در راستای فرا رسیدن روز مددکار و تبیین برنامه‌های انجمن مددکاری اجتماعی ایران ترتیب داده شده بود، ضمن تصریح این مطلب که امور اجتماعی در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است، اظهار کرد: در قانون برنامه پنجم توسعه سه یا چهار ماده راجع به حوزه اجتماعی وجود دارد. باید همه تلاش خود را در حوزه‌های مختلف اجتماعی طی یک سال و نیم باقیمانده تا پایان برنامه پنجم توسعه به کار ببندیم تا بتوانیم وضعیت را به گونه‌ای بنمایانیم که ابعاد امور اجتماعی در قانون برنامه ششم توسعه پررنگ تر شود.
وی ادامه داد: باید مطالبه‌گر امور اجتماعی باشیم که البته این به معنای مخالفت با دولت نیست، شاید بتوانیم با تلاش مکرر برای برنامه‌ریزی‌های اجتماعی جایگاه امور اجتماعی را در برنامه ششم توسعه با همه ابعادش پررنگ تر بنمایانیم. اکنون شدت مشکلات و آسیب‌ها نسبت به گذشته وخیم‌تر شده است و باید چندین سال گذشته جبران بشود.
سیاسیون دغدغه اجتماعی ندارند
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران ضمن تصریح این مطلب که سیاسیون دغدغه اجتماعی ندارند، گفت: قدرت دست سیاسیون است و باید در حوزه اجتماعی دغدغه پیدا کنند البته به شرط اینکه قصد استفاده ابزاری از حوزه اجتماعی را نداشته باشند و ظرفیت‌های خود را برای حل مشکلات موجود به کار بگیرند.
موسوی چلک افزود: در حال حاضر سیاسیون، احزاب سیاسی در حوزه اجتماعی خاموش هستند و اگر در مقوله‌ای ورود پیدا کنند بیشتر به قصد مچ گیری و عرض اندام است.
وی در ادامه بر ضرورت گفتمان سازی اجتماعی تاکید کرد و گفت: به دنبال طرح مسئله و ایجاد دغدغه در حوزه اجتماعی برای مردم و مسئولان هستیم.
تغییر مسیر آسیب‌های اجتماعی در ایران
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با بیان اینکه اکنون مسیر آسیب‌های اجتماعی در ایران به سمت مواد مخدر صنعتی، جرایم سایبری، شادیهای آنی و سطحی پیش می‌رود، گفت: وقتی شادی واقعی امکانپذیر نباشد مردم به طرق دیگری به دنبال شاد شدن می‌روند و متاسفانه همه اینها خانواده را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
بحران هویت در آینده ما را تهدید خواهد کرد
موسوی چلک با بیان اینکه با پیشرفت تکنولوژی آسیب‌های فضای مجازی بیشتر شده است، اظهار کرد: متاسفانه آسیب‌های اجتماعی خانواده را نشانه گرفته و با بخشنامه و قانون نمی‌شود آنرا برطرف کرد و اگر به همین شکل پیش برویم بحران هویت در آینده ما را تهدید خواهد کرد که رشد آیین‌های نوپدید، فرقه‌های ضاله و گروه‌های منفی زیرزمینی موسیقی، رقص و عرفان در این زمینه بی‌تاثیر نیست. ضمن آنکه تاثیرپذیری ماهواره‌ها را نیز نباید در این میان فراموش کرد.
وی افزود: در جامعه‌ای که جوانان احساس تعلق اجتماعی نکنند باید از نظر امنیتی فکری برایش کرد زیرا این جامعه همانند درخت بی ریشه‌ای است که به هر سمتی باد بوزد حرکت می‌کند.
موسوی چلک با اشاره به اینکه در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مسئولیت پذیری در قبال خودمان و دیگران در آن چندان بالا نیست، تصریح کرد: متاسفانه به راحتی به عنوان یک تماشاگر از کنار آسیب‌های اجتماعی می‌گذریم و این بی تفاوتی یک پژمردگی اجتماعی ایجاد کرده است و کسی برای حقوق اجتماعی مطالبه‌ای نمی‌کند. اکنون آنچه امنیت ایران را تهدید می‌کند مربوط به حوزه اجتماعی است.
شکل گیری پدیده «کودکان کلید دار»
فقر محبت در ایران بسیار جدی است
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران به شکل گیری پدیده «کودکان کلیددار» اشاره و اظهار کرد: اکنون در بسیاری از خانواده‌ها زن و شوهر شاغل هستند و فرزندانشان در خانه تنها می‌مانند. نمی‌توان فهمید که بچه‌ها در خانه چه می‌کنند. از سوی دیگر ارتباط میان اعضای خانواده ضعیف شده است. پژوهشی انجام شده بود که نشان می‌داد میانگین صحبت اعضای خانواده‌های ایرانی با یکدیگر 15 دقیقه است که آن هم بیشتر مربوط به دیگران بوده و زن و شوهر کمتر راجع به خودشان با یکدیگر صحبت می‌کنند.
وی ادامه داد: اکنون فقر محبت در ایران بسیار جدی است. ما کجا می‌توانیم محبت خوب و سالم را تجربه کنیم؟ سفره‌های ما سه ضلعی شده و یک ضلع آن تلویزیون است. اگر ارتباط میان نسلی دچار شکاف شود دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با بیان اینکه خط قرمزهای حوزه اجتماعی حداکثری است، اظهار کرد: لازم است خط قرمزهای این حوزه به حداقل خود برسد. در جریان گفتگوهای اجتماعی و گفتمان سازی می‌توان این فضا را تلطیف کرد. ما نیازمند گفتمان سازی اجتماعی هستیم.
شکل گیری سازمان نظام مددکاری، مطالبه مددکاران
موسوی چلک در ادامه به تبیین چالش‌ها و انتظارات جامعه مددکاری پرداخت و گفت: علیرغم اینکه طرح ایجاد سازمان نظام مددکاری دو سال پیش به مجلس رفت، اما هنوز سازمان نظام مددکاری نداریم. شکل گیری سازمان نظام مددکاری یکی از مطالبات جدی مددکاران است به نظر می‌رسد در حال حاضر با توجه به شعار دولت مبنی بر استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی شکل گیری این سازمان میتواند باعث شود امور تخصصی مربوط به این حوزه اعم از نظارت و آموزش به شکل موثرتری پیش برود.
وی افزود: در گذشته تعداد مددکاران زیاد نبود و افراد غیرمرتبط با رشته مددکاری پست‌های مربوط به مددکاری را اشغال می‌کردند. البته زحمات مددکاران اجتماعی را نفی نمی‌کنیم اما اکنون با توجه به تعداد بالای فارغ التحصیلان مددکاری، انتظار داریم جایگاه این مشاغل مورد بازنگری قرار بگیرد. به عنوان مثال باید توجه داشت که یک مشاور نمی‌تواند در این شرایط یک پست مددکاری را اشغال کند.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران فقر دانش بومی در زمینه مددکاری اجتماعی را چالش دیگر این حوزه دانست و گفت: در بخش تولید دانش بومی در مددکاری اجتماعی موفق نبوده‌ایم و عمدتا تمرکز ما بر روی ترجمه بوده است تا تالیف کتب بومی.
موسوی چلک با بیان اینکه چالش دیگر پیش روی این رشته عدم استفاده از مددکاران در سطوح مدیریتی حوزه اجتماعی است، اظهار کرد: در هیچ سازمانی یک مددکار به عنوان مدیر فعالیت نمی‌کند و جایی در حوزه سیاست گذاریها ندارد.
وی در ادامه بر ضرورت نامگذاری روزی از سال تحت عنوان روز مددکار تاکید کرد و گفت: جایگاه مددکاران اجتماعی در حوزه سیاستگذاریهای اجتماعی چندان مشخص و تعریف شده نیست در حالی که اولین پایه‌های سیاستگذاری حوزه اجتماعی در دنیا توسط اطلاعات حوزه مددکاری گذاشته می‌شود.
مرکز آمار و رصد در حوزه اجتماعی راه اندازی شود
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با بیان اینکه خواستار راه اندازی یک مرکز آمار و رصد در حوزه اجتماعی هستیم گفت: با راه اندازی این مرکز ضمن بررسی وضعیت موجود، باید آینده پژوهی نیز در دستور کار قرار بگیرد. نمی‌توان در خلا برنامه ریزی کرد. این در حالی است که هنوز عزمی برای تحلیل وضعیت اجتماعی موجود وجود ندارد.
موسوی چلک با بیان اینکه انجمن مددکاری اجتماعی ایران یک سال و نیم است که عضو فدراسیون جهانی مددکاری شده است، گفت: امکان انتقال ظرفیت مددکاری اجتماعی دنیا به ایران و برعکس فراهم شده است و انجمن مددکاری اجتماعی ایران در سال گذشته مورد تقدیر فدراسیون جهانی قرار گرفت. در حال حاضر در 23 استان شعبه داریم و 16 کارگروه تخصصی پشتوانه علمی انجمن هستند.
وی افزود: باید در نظر داشت که هیچ کس به اندازه مددکاران اجتماعی از وضعیت موجود در جامعه اطلاعات دقیق و گسترده دردست ندارد زیرا مددکار با افرادی سر و کار دارد که میتواند بکرترین اطلاعات را از آنها دریافت کند. اگر این اطلاعات در کارگروه‌های تخصصی به شکل علمی مدون شوند قطعا اثرگذاری بالایی بر سیاست گذاری‌های حوزه اجتماعی خواهند داشت.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران امضای تفاهم نامه با سازمان‌های مختلف و همکاری با نهادها و دستگاه‌های متفاوت از جمله بهزیستی، کمیته امداد، شهرداری، وزارت کشور، ناجا، وزارت دادگستری و مجلس را از جمله اقدامات انجام شده در این انجمن در سال گذشته دانست و گفت: آخرین تفاهم نامه‌ای که میان انجمن با وزارت راه، مسکن و شهرسازی به امضا رسید مربوط به ماه جاری است.
موسوی چلک ادامه داد: این تفاهم نامه در راستای سیاستگذاری اجتماعی و طراحی مداخلات اجتماعی در برنامه‌های توانمندسازی اقشار آسیب پذیر و یا در معرض آسیب‌های اجتماعی و همچنین تسری فعالیت‌های توانمندسازی اجتماع محور در برنامه‌های بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محلات هدف احیا، بهسازی و نوسازی شهرهای کشور (سکونتگاه‌های غیررسمی و بافتهای فرسوده) به امضا رسیده است.
رویکرد بولدزری نسبت به سکونتگاه‌های غیررسمی جواب نمی‌دهد
وی با بیان اینکه 851 منطقه در کشور دارای بافت فرسوده هستند، اظهار کرد: این مناطق از حداقل امکانات و خدمات عمومی بهره مند هستند و نمی‌توان آنها را به یکباره تخریب کرد و نمی‌شود رویکرد بولدزری نسبت به این سکونتگاه‌ها داشت. مگر با تخریب منطقه “خاک سفید” مشکلات و آسیب‌های اجتماعی آن برطرف شد؟
لزوم افزایش پایگاه‌های خدمات اجتماعی در سکونتگاه‌های غیررسمی
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با بیان اینکه ارزیابی وضعیت اجتماعی این مناطق توسط مددکاران، استقرار آنها در مناطق، ایجاد بانک اطلاعاتی سکونتگاه‌های غیررسمی، سیاستگذاریهای مشترک میان انجمن مددکاری اجتماعی و وزارت راه، مسکن و شهرسازی و همچنین مستندسازی اقدامات انجام شده از جمله محورهای تفاهم نامه همکاری است که در ماه جاری به امضا رسید، گفت: متاسفانه نگاه حاکم برای حل مشکل سکونتگاه‌های غیررسمی عمدتا فیزیکی است در حالی که نمی‌توان بعد اجتماعی آن را نادیده گرفت. در این بخش به دنبال افزایش پایگاه‌های خدمات اجتماعی هستیم تا مددکاران به طور مستمر در این مناطق حضور داشته باشند.
موسوی چلک با بیان اینکه هرجا با رویکرد اجتماعی برای حل آسیب‌های سکونتگاه‌های غیررسمی ورود پیدا کردیم، آن منطقه امن‌تر و مشارکت مردم بیشتر شد، گفت: در حال حاضر بهزیستی بیش از 130 پایگاه در سکونتگاه‌های غیررسمی دارد اما لازم است توسعه یابد.
وی در ادامه از برگزاری همایش «مددکاری اجتماعی و نظم اجتماعی» در پنجم خردادماه سال جاری در محل دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی خبر داد و گفت: علت انتخاب موضوع نظم اجتماعی این است که اگر در جامعه‌ای نظم اجتماعی بالا باشد آمار آسیب‌های آن کمتر است و قانونمداری در آن جلوه بیشتری نسبت به قانون گریزی دارد. 
با سلام :
امضای تفاهم نامه با سازمان صدا وسیما هم میتواند برای پیشبرد اهداف مددکاری اجتماعی و شناساندن آن به اقشار جامعه بسیار موثر باشد . همچنین با سازمان سینمائی کشور . چرا که امروزه درجامعه کنونی ما ضلع چهارم نشست خانوادگیها تلویزیون می باشد . موفق باشید